មេរៀនពីគ្រូវរុង ភាគ៣

កំណត់ហេតុថ្ងៃទី ១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៨

បាងកក

ជាការពិតទៅ ការដោះស្រាយបញ្ហា កើតឡើងពី ការច្នៃប្រឌិត (create alternatives) ព្រោះថា ការគិតច្នៃប្រឌិតដើរតួរកណ្តាលរវាង ការសាង connecting information មុនទៅដល់ការសំរេចចិត្ត។

ដំណើរការនៃការគិតរបស់មនុស្ស

ផ្តើមពី ចំណោទបញ្ហា ឬ តម្រូវការ ឬ ហោថា Stimulus ឬ input សំដៅដល់ អ្វីក៏ដោយ ដែលឆ្លងកាត់តាម វិញ្ញាណទាំង ៥ បូក ១ របស់មនុស្ស (Perception = ទទួលយក Sensation = ការបកប្រែ, ការអោយអត្ថន័យ) រួចបញ្ជូនទៅកាន់ខួរក្បាល ចុងក្រោយទទួលបានចំលើយតប ដែលហៅថា Output។ សំនួរគួរអោយចាប់រម្មណ៏គឺថា ចុះបើ input ចូលទៅ តែ Output គឺ Blank ទទេរ ឬ គ្មានចំលើយ  ត្រង់នេះហៅថា Output ដែរឬទេ? ចំលើយគឺយ៉េស Blank ក៏ជា Output ដែរ។ មនុស្សជាទូទៅ គឺមិនដឹងថាខ្លួន ការគិតរបស់គេមាន ដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេចនោះទេ គេគ្រាន់តែដឹងថា ចុងក្រោយគេមានចំលើយតប។  ធ្លាប់ឆ្ងល់ទេ ថាចំលើយតប ឬការស្មាន វាកើតឡើងដោយរបៀបណា បើតបបែបងាយៗ ការស្មាន គឺ ការយកព័ត៌មានដែល មនុស្សទទួលបាន រួចយកទៅ ធៀបជាមួយ ការចងចាំក្នុងខួក្បាល ចុងក្រោយកើតជាចំលើយ។  តែនៅពេលមនុស្ស ប្រើដំណើរការគិតបែបនេះ ចូរប្រយ័ត្ន ព្រោះថា ភារយនៃតបខុសខ្ពស់ ព្រោះចំលើយតបអ្វីម្យ៉ាង វាមិនមែនសុតតែកើតឡើង ដោយការយកស្ថានការមួយ ទៅប្រៀបធៀប និង​ ស្ថានការណាមួយទៀតនោះទេ ពោលគឺ ស្ថានការ ក = ស្ថានការ ខ។ មនុស្សយើងត្រូវបានគេបោកបញ្ចោតអោយតប ដោយពេលខ្លះយើង focus ជ្រុលលើ Input ដែលទទួលបានមកច្រើនពេក រហូតធ្វើអោយយើងភ្លេចថា សំនួរឬ ចំណោទបញ្ហារបស់យើងគឺអ្វី។ ពេលវេលាគឺ variable ដ៏សំខាន់ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា។

ឧបករណ៏ជំនួយដល់ការគិត

Analytical Thinking [DIVERGENT THINKING]	Creative thinking / System Thinking [DIVERGENT THINKING]	Critical Thinking [CONVERGENT THINKING]
FISH BONE 5W 1H WHY WHY SWOT 6 THINKING HAT CMAP	PDCA FLOW DIAGRAM	PMI PROS & CONS

Searching (នាំទិន្នន័យយកមក) = Finding =Collecting Data

Combining (តភ្ជាប់) = Connect = Synthesis

ធៀបជាមួយ ការ​ research ការនាំនិទ្នន័យយកមក ជាមូលដ្នាននៃការធ្វើការ គឺយើងត្រូវផ្តើមស្វែងរកអ្វីម្យ៉ាង តាមទ្រឹស្តី រឺចំណោទ។​ គិតត្រឹមផ្នែកនេះ បណ្តាលអោយកើតមានលទ្ធផលជាច្រើន ​ហើយលទ្ធផលខ្លះវាបង្គាប់យើងអោយធ្វើអំពើ (Physical Action) ឧទារណ៏ថា យើងត្រូវដើរទៅបណ្ណាល័យដើម្បី រកសៀវភៅដែលទាក់ទងនិងប្រធានបទ Research ឬ Brain បង្គាប់អោយទៅ សាង Questionnaires ទៅយកទិន្នន័យពីក្រុមតួយ៉ាង រួចយកទិន្នន័យមកវិភាគ ដើម្បីបាន Rare data អ្វីម្យ៉ាង។ ដំណើរការនៃការ Research វាស្ថិតនៅក្នុងដំណើរទាំង បី ខាងលើ តែអ្នកត្រូវដឹងខ្លួនថា អ្នកស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលណា។

បើអាចមនុស្សគួរវិភាគគ្រប់ព័ត៌មាន ដែលទទួលបានមក ប្រដូចទៅនឹង Computer Code វា execute ទាំង dot (.) ឬ comma(,)។ បើជួបប្រទះអ្វីមួយ​ ដែលមិនប្រក្រតី វានឹងបង្ហាញ Error អោយយើងឃើញ ផ្ទុយមកវិញខួរក្បាលមនុស្ស ពេលជួប Error យើងមិនត្រលប់ទៅត្រួតពិនិត្យវាឡើងវិញទេ។ មនុស្សខ្លះតបលឿន ព្រោះគេប្រើ memory តួយ៉ាងអ្នកកីឡា សាច់ដុំពួកគេ សុតតែជា Memory គេអាចស៊ុតបញ្ចូលទីដោយអត្តោម័ត។ តែពេលខ្លះបើយើងប្តូរ Parameter ធ្វើអោយគេចាត់ផ្តើមតបយឺត។

ពេលយើងគិតអ្វីមិនចេញ ឬដោះស្រាយបញ្ហាអ្វីមួយមិនបាន ចូរសរសេរ note លើក្រដាស សរសេរអោយអស់នូវបញ្ហា រួចត្រលប់មក Realize ម្តងទៀត ប្រសើរជាងទុកវាក្នុងខួរក្បាល ខួរក្បាលអ្នកមិនអាច Carry អ្វីគ្រប់យ៉ាងបានទេ។