jump to navigation

ធ្វើយ៉ាងណាពេលយើងខ្លាច? ខែមករា 18, 2023

Posted by ភារម្យ in ចិត្តវិទ្យា, ពីនេះពីនោះ, វិចារណកថា.
add a comment

ជារឿយៗបើទោះបីជាយើងគិតដល់ភាពភ័យខ្លាចក្នុងបរិបទអវិជ្ជមានយ៉ាងណាក្តី ភាពភ័យខ្លាចអាចជារឿងវិជ្ជមានបំផុតក៏ថាបាន។ ភាពភ័យខ្លាចតែងតែតឿនយើង នៅពេលមានគ្រោះថ្នាក់ដល់រាងកាយកំពុងកើតឡើង។ វាជួយឱ្យយើងដឹងថា រឿងដែលធ្វើឱ្យយើងជ្រួលច្រាលក្នុងចិត្តវាកំពុងកើតឡើង ភាពភ័យខ្លាចរំឭកយើងដល់ភាពឈឺចាប់ដែលយើងធ្លាប់ជួបប្រទះកាលពីអតីតកាល។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងករណីជាច្រើន ការភ័យខ្លាចក៏អាចជាទ្រុងរារាំងយើងមិនឱ្យធ្វើអ្វីដែលយើងចង់ធ្វើ។ នៅពេលយើងក្រឡេកមើលជុំវិញខ្លួនយើង ហើយដឹងថាជីវិតរបស់យើងត្រូវបានរំខានយាយីដោយភាពភ័យខ្លាច ពេលនោះហើយយើងត្រូវតែយកឈ្នះវាឱ្យបាន។

កំណត់អត្តសញ្ញាណនៃភាពភ័យខ្លាចរបស់យើង

ជំហានដំបូងដែលយើងត្រូវធ្វើក្នុងការយកឈ្នះភាពភ័យខ្លាចរបស់ខ្លួនឯង នោះគឺការកំណត់អត្តសញ្ញាណវាឱ្យបានច្បាស់លាស់ ។ ការកំណត់អត្តសញ្ញាណអាចជួយយើងឱ្យយល់កាន់តែច្បាស់នូវភាពភ័យខ្លាចទាំងឡាយណាដែលកំពុងដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិនៅក្នុងក្បាលរបស់យើង។ ក្នុងករណីខ្លះការកំណត់អត្តសញ្ញាណភាពភ័យខ្លាចរបស់មនុស្សជារឿងងាយស្រួល។ យើងប្រហែលជាខ្លាចទីខ្ពស់ ការជិះយន្តហោះ ឬរឿងផ្សេងទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលដែលយើងកើតការភ័យខ្លាច វានឹងធ្វើឱ្យយើងមានអារម្មណ៍ភ័យស្លន់ស្លោ ពិបាកយល់ ហើយពេលនោះភាពភ័ន្តច្រឡំក៏កើតឡើង។ សូមចាប់ផ្តើមស៊ើបអង្កេតយ៉ាងលម្អិត គ្រប់ពេលដែលយើងខ្លាច នៅពេលដែលយើងខ្លាចនោះ វាមានសណ្ឋានស្រដៀងៗគ្នាដែរឬទេ? តើមានស្ថានភាព អារម្មណ៍ ឬសូម្បីតែមនុស្សមួយណាដែលធ្វើឱ្យយើងខ្លាច? ខ្លាចបរាជ័យ ខ្លាចចាញ់ ឬខ្លាចប្រឈមមុខ?

មុនពេលយើងអាចចាប់ផ្តើមកំណត់ថាអ្វីទៅជាភាពភ័យខ្លាចរបស់យើង យើងត្រូវកំណត់អត្តសញ្ញាណវាជាមុនសិន។ សម្រាប់មនុស្សមួយចំនួន នេះគឺជាការលំបាកខ្លាំងណាស់ ជាពិសេសប្រសិនបើភាពភ័យខ្លាចនេះ វាបានចាក់ឫសយ៉ាងជ្រៅរួចទៅហើយ។ ការភ័យខ្លាចអាចមានច្រើនស្រទាប់ ដូចជាស្រទាប់របស់ខ្ទឹមបារំាងដែរ យើងអាចមើលដឹងថាប្រតិកម្មដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាចផ្សេងៗគ្នាជាច្រើនអាចកើតចេញពីស្រទាប់នៃភាពភ័យខ្លាចចម្បងមួយ។

កត់ត្រាវាទុុក

ប្រសិនបើយើងមានបញ្ហាក្នុងការកំណត់ការភ័យខ្លាច សូមចាប់ផ្តើមដោយការសរសេរ ។ ការសរសេរគឺជាវិធីដ៏អស្ចារ្យមួយ ព្រោះវាអនុញ្ញាតឱ្យយើងរៀបចំគំនិត ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីអ្វីដែលយើងត្រូវការ ឬអ្វីដែលអាចជាគន្លឹះ ។ ចាប់ផ្តើមសរសេរអំពីរឿងរ៉ាវភ័យខ្លាចរបស់យើង និងវិធីដែលវាប៉ះពាល់ដល់យើងទាំងផ្លូវកាយ និង ផ្លូវចិត្ត។ សរសេរអំពីបទពិសោធចុងក្រោយដែលយើងមានអារម្មណ៍ថា យើងមិនចង់ជួបវាទៀតទេ។ ឱកាសដែលយើងអាចកើតមានការភ័យខ្លាច វាអាចកើតឡើងនៅពេលដែលស្ថានការដែលយើងធ្លាប់បានជួបដូចគ្នាដដែលនោះបានកើតឡើងម្ដងទៀត។

ការភ័យខ្លាចគឺជារបស់ម្យ៉ាងដែលពិបាកដោះស្រាយនៅក្នុងក្បាលរបស់យើង។ យ៉ាងណាមិញ ការភ័យខ្លាចអាចធ្វើឱ្យយើងមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ប៉ុន្តែវាក៏អាចធ្វើឱ្យយើងមានការភ័ន្តច្រឡំផងដែរ ជាពិសេសប្រសិនបើយើងពុំបានដឹងថា វាមានប្រភពមកពីណា។ ចូរកំណត់ម៉ោងរោទិ៍ រយៈពេលត្រឹមប្រាំនាទី ហើយសរសេរពីអ្វីក៏បានទាក់ទងនិងភាពភ័យខ្លាចរបស់យើង សរសេររហូតដល់យើងឮសំឡេងនាឡិការរោទិ៍ឡើង។ នេះជាវិធីមួយដែលអាចជួយយើង គឺដោយការយកភាពភ័យខ្លាចដែលកំពុងគ្របសង្កត់យើង យកវាទៅដាក់លើក្រដាស ធ្វើឱ្យយើងមានពេលគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់យន្តការការពាររបស់យើងផ្តើមដំណើរការ។ ការភ័យខ្លាចវាមិនចូលចិត្តបង្ហាញខ្លួនទេ វាចូលចិត្តលាក់ខ្លួនក្នុងទីងងឹតដូចមនុស្សកំណាច។

សន្ទនាជាមួយមនុស្សជិតស្និទ្ធ

ប្រសិនបើយើងមានបុគ្គលសំខាន់ៗនៅជុំវិញខ្លួនដែលយើងទុកចិត្ត វាមានហេតុផលជាច្រើនដែលគួរអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេចូលរួមក្នុងការស្រាវជ្រាវស្វែងរកប្រភពនៃភាពភ័យខ្លាចរបស់យើង។ មានករណីជាច្រើន មនុស្សជិតស្និទ្ធនឹងយើង អាចស្គាល់យើងច្បាស់ជាងយើងស្គាល់ខ្លួនឯងផងក៏ថាបាន ហើយជាលទ្ធផលពួកគេអាចជួយគិតពិចារណាទាក់ទងនឹងអ្វីដែលធ្វើឱ្យយើងខ្លាច។ ចូរសួរពួកគេថា តើគេបានដឹងទេថាយើងធ្លាប់មានការភ័យខ្លាច? ហើយសួរពួកគេទៀតថាតើពួកគេគិតថាយើងខ្លាចអ្វី? ពួកគេប្រហែលជាអាចចែករំលែកការយល់ឃើញដែលអាចធ្វើឱ្យយើងភ្ញាក់ផ្អើល។ មនុស្សខាងក្រៅអាចផ្តល់ទស្សនៈថ្មីៗពីអ្វីដែលអាចជាមូលហេតុនៃការភ័យខ្លាចរបស់យើងបាន។

យល់ថាភាពភ័យខ្លាចមានឥទ្ធិពលលើមនុស្សផ្សេងៗគ្នា

រឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍អំពីការភ័យខ្លាចគឺថា ទោះបីជាវាជាបទពិសោធទូទៅកើតឡើងលើមនុស្សគ្រប់គ្នាក៏ដោយ ក៏វាមិនមែនកើតមកពីរឿងដូចគ្នា ពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សនោះទេ។ ជាឧទាហរណ៍ មនុស្សពីរនាក់ទៅមើលពស់ ម្នាក់ប្រហែលជាភិតភ័យរកាំចិត្ត ខណៈម្នាក់ទៀតធម្មតាៗមិនខ្លាចទាល់តែសោះ! ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វាលើសពីរោគខ្លាចឥតរឿងហេតុ។ មនុស្សពីរនាក់នេះធ្លាប់ជួបប្រទះរឿងរ៉ាវដូចគ្នា ទោះបីជាមនុស្សម្នាក់មានប្រតិកម្មអវិជ្ជមានខ្លាំងក៏ដោយ មនុស្សម្នាក់ទៀតបន្តសំដែងអាការៈដូចដើម។ ចិត្តរបស់យើងប្រៀបដូចម៉ាស៊ីនដ៏ស្មុគស្មាញ មាស៊ីនេះដំណើរការព័ត៌មានរាប់លានប៊ីត បូករួមទាំងការភ័យខ្លាចផងដែរ។ ឈប់ប្រៀបធៀបការភ័យខ្លាចរបស់យើងទៅអ្នកដទៃ ហើយរៀនពីភាពភ័យខ្លាចជាក់លាក់របស់យើងណាមួយ តើវាមានផលអ្វីខ្លះដល់យើង។ ការភ័យខ្លាចអាចមានលក្ខណៈពិសេសផ្ទាល់ខ្លួនដូចស្នាមម្រាមដៃ។

ស្វែងយល់ពីមូលហេតុហេតុអ្វីយើងខ្លាច

មនុស្សអាចខ្លាចរឿងដូចគ្នា ប៉ុន្តែតាមរបៀបពីរផ្សេងគ្នា។ ជាឧទាហរណ៍ មនុស្សពីរនាក់ ខ្លាចការឡើងយន្តហោះដូចគ្នា។ មនុស្សទីមួយខ្លាចថាយន្តហោះនឹងធ្លាក់ ខណៈពេលដែលមនុស្សម្នាក់ទៀតខ្លាចការលួចឬចាប់ពង្រត់លើយន្តហោះពោលគឺភេរវកម្ម។ ការភ័យខ្លាចរបស់មនុស្សទីមួយទាក់ទងនឹងការខ្លាចស្លាប់ ខណៈម្នាក់ទៀតភាពភ័យខ្លាចទាកទងការបាត់បង់ការគ្រប់គ្រង។ ការបាត់បង់ការភ័យខ្លាចក្នុងការគ្រប់គ្រងគឺជារឿងដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់សហគ្រិនជាច្រើនជាន់ថ្នាក់។

ដូចដែលយើងបានឃើញពីឧទាហរណ៍នេះ វាមិនចាំបាច់ទេក្នុងការនិយាយថាមនុស្សទាំងពីរភ័យខ្លាចការហោះហើរ ព្រោះលក្ខណៈនៃការភ័យខ្លាចវាបានបង្ហាញឱ្យឃើញរួចទៅហើយ។ សូមចំណាយពេលបន្តិចដើម្បីគិតអំពីមូលហេតុ ហេតុអ្វីយើងមានការភ័យខ្លាច និងអ្វីដែលជាកម្លាំងជំរុញនៅពីក្រោយវា? ប្រសិនបើយើងវិនិយោគពេលវេលាលើការគ្រប់គ្រងការភ័យខ្លាចរបស់យើង ហើយទទួលបានជោគជ័យដ៏ធំធេង ចូរចំណាយពេលបន្តិចដើម្បីគិតអំពីរវិធីដែលយើងអាចធ្វើការកំណត់អត្តសញ្ញាននៃភាពភ័យខ្លាចនោះ។ យើងមិនអាចយកឈ្នះការភ័យខ្លាចរបស់យើងបានទេ ប្រសិនបើយើងមិនស្គាល់វាច្បាស់!

ការបូូជាយញ្ញ និង តង្វាយឈាម ខែធ្នូ 9, 2022

Posted by ភារម្យ in ចំណេះដឹងទូទៅ, ចំនេះដឹងប្លែកៗ, ប្រវត្តិសាស្រ្ត, ពីនេះពីនោះ.
add a comment

ការបូជាសត្វ ឬ មនុស្សជាលក្ខណៈពិសេសនៃប្រពៃណីសាសនាជាច្រើនជុំវិញពិភពលោក។ គំនិតនៃការបូជាបែបសាសនានេះ មានសារសំខាន់ណាស់ ជាពិសេសក្នុងសង្គមអរិយធម៌បុរាណដូចជា ម៉េសូអាម៉េរិក អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់គឺប្រជាជនម៉ាយ៉ាន និង អាស្សតិច។ ប្រជាជនម៉េសូអាម៉េរិកបានរស់នៅក្នុងតំបន់មួយ ដែលបច្ចុប្បន្ននេះលាតសន្ធឹងពីភាគកណ្តាលប្រទេសម៉ិកស៊ិករហូតដល់នីការ៉ាហ្គា។ អរិយធម៌ម៉ាយ៉ាន (ឡើងដល់ចំណុចកំពូលឆ្នាំ ២៥០-៩០០ គ.ស.) បានឈានមុខគេ ហើយបន្ទាប់មក ក៏បានដើរស្របគ្នាជាមួយនឹងអរិយធម៌អាស្សតិច ដែលឈានដល់ចំណុចកំពូលក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៣០០-១៤០០ គ.ស.។ វប្បធម៌អាស្សតិច មានមូលដ្ឋានគ្រិះពីទំនៀមទម្លាប់ម៉ាយ៉ាន ហើយប្រជាជនទាំងពីរមានអាទិទេពមួយចំនួនដូចគ្នា បើទោះបីជាមានឈ្មោះផ្សេងគ្នាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែអទិទេពទាំងនោះមានបុគ្គលិកលក្ខណៈស្រដៀងគ្នា។

អំណោយឈាមទៅវិញទៅមក

វប្បធម៌ម៉េសូអាម៉េរិកជឿថា បូជាយញ្ញជាឈាមដល់ព្រះរបស់ពួកគេ គឺជារឿងចាំបាច់មួយ ដើម្បីធានាបានដល់ការរស់រានមានជីវិតនៃលោក។ វាបានកើតឡើងក្នុងប្រពៃណីនៃការបង្ហូរឈាមក្នុងពិធីសាសនាដ៏ចំណាស់ បើនិយាយដល់អាយុកាល គេត្រូវត្រលប់ទៅកាន់កាលបរិច្ឆេទនៃអរិយធម៌ដ៏សំខាន់ដំបូងគេនៅម៉ិកស៊ិក មានឈ្មោះថា អល់មែក អរិយធម៌នេះមានការរីកចម្រើនជាខ្លាំងរវាងឆ្នាំ 1500 ទៅ 400 មុនគ.ស។ នៅក្នុងរឿងព្រេងនិទាន ព្រះខ្លួនឯងបានធ្វើពលិកម្មដ៏ធំធេងក្នុងការបង្កើតពិភពលោក ពោលគឺការបង្ហូរឈាមខ្លួនដើម្បីបង្កើតមនុស្សជាតិ។ ដូច្នេះហើយ អាទិទេពក៏ចង់បានការបូជាជាឈាមដូចគ្នាពីមនុស្សជាតិ ដើម្បីជាការតបស្នង។

ការបូូជាយញ្ញ និង ការបង្កើត

អំណាចនៃឈាម និងភាពចាំបាច់នៃការបូជា គឺជាចំណុចកណ្តាលនៃទេវកថានៃការបង្កើតអាស្សតិច។ អាស្សតិចជឿថាព្រះបានបង្កើតនិងបំផ្លាញអស់ពេលបួនសម័យកាលមកហើយ ឬ អាចនិយាយថាព្រះបានកំទេចព្រះអាទិត្យអស់បួនដួងរួចមកហើយ ក្រោយពីការកម្ទេចព្រះអាទិត្យទីបួនដោយទឹកជំនន់ អាទិទេពខ្យល់ កេតសាលកូអាត (Quetzalcoatl) និងប្អូនប្រុសសម្បូរល្បិចកល់របស់គាត់ឈ្មោះ តេសស្កាត់ធីប៉ូកា (Tezcatlipoca) បានចាប់ហែកទេពធិតា តលតិគុឡេ (Tlaltecuhtli – ឯកសារមួយចំនួនទៀត ថាជាអាទិទេព) ជាពីរចំណែក មួយចំណែកបង្កើតជាស្ថានសួគ៌ និងមួយចំណែកទៀតបង្កើតបានជាពិភពលោក។ ឯរូបកាយរបស់នាង បានបង្កើតអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងចាំបាច់សម្រាប់ជីវិតមនុស្សជាតិ ដូចជាដើមឈើ ផ្កា ស្មៅ ប្រភពទឹក អណ្តូង ជ្រលង និង ភ្នំ។ ដោយសារតែហេតុនេះហើយ ធ្វើឱ្យទេពធិតាឈឺចាប់ដ៏មហិមា នាងស្រែកទួញថ្ងូរពេញមួយយប់ ទាមទារឱ្យមនុស្សបូជាយញ្ញបេះដូង ដើម្បីព្យាលបាល និង ទ្រងទ្រង់នាង។ ការបង្កើតចក្រវាឡក៏កើតឡើងជាបន្តរបន្ទាប់ ទាំងអស់នោះសុតតែត្រូវការការបូជា ឬបូជាយញ្ញជាឈាម។ រូបចម្លាក់ឆ្លាក់លើជញ្ជាំងមួយបានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ផ្កាយទីមួយកើតពីឈាមហូរចេញពីអណ្តាតរបស់ កេតសាលកូអាត ក្រោយគាត់ចោះវា។ អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះ ដើម្បីបង្កើតព្រះអាទិត្យទី ៥ គេតម្រូវឱ្យ អាទិទេពមួយអង្គលោតចូលគំនរឧសបូជាសពដែលកំពង់ឆេះ។ អាទិទេពពីរអង្គគឺ តិគូស៊ីតិកាតល (Tecuciztecatl) និង ណាណាវ័ស៊ីន (Nanahuatzin) ប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីកិត្តិយស ពោលគឺទាំងពីរអង្គបានដុតខ្លួនឯង។ ណាណាវ័ស៊ីនបានក្លាយជាព្រះអាទិត្យ រីឯ តិគូស៊ីតិកាតលបានក្លាយជាព្រះច័ន្ទ។ អាទិទេពផ្សេងទៀតបូជាបេះដូងខ្លួន ដើម្បីធ្វើឱ្យព្រះអាទិត្យថ្មីបន្តរផ្លាស់ទីលើមេឃ (ការបូជាបេះដូងគឺជាប្រធានបទដែលកើតឡើងនៅក្នុងទេវកថានិងពិធីកម្មរបស់ម៉េសូអាម៉េរិក)។

បំណុលដ៏គួរអោយខ្លាចរបស់មនុស្ស

ទាំងជនជាតិម៉ាយ៉ាននិងអាស្សតិចចងភ្ជាប់ទៅនឹងព្រះរបស់ពួកគេដោយបំណុលឈាម នៃដំណើរការនៃការបង្កើត ដោយគ្មានថ្ងៃអាចសងបំណុលនេះរួច។ ក្រោយពីកេតសាលកូអាតចុះទៅកាន់នរក ហើយបានយកឆ្អឹងរបស់មនុស្សសម័យមុនមក (ឆ្អឹងបន្សល់ពីសម័យទាំងបួន ដែលអាទិទេពបានកំទេចចោល) អាទិទេពផ្សេងបានកិនឆ្អឹងទាំងនោះ ឱ្យទៅជាម្សៅសម្រាប់ធ្វើអាហារដ៏ប្រណិត។ ពួកគេបានបណ្តក់ឈាមខ្លួនទៅលើម្សៅនោះ ដើម្បីធ្វើឱ្យវាមានចលនា ហើយបង្កើតបានជាមនុស្សជាតិថ្មី ជាពពួកមនុស្សដែលបេះដូងរបស់គេ អាចបំពេញតាមតម្រូវការរបស់អាទិទេព ពេលអាទិទេពចង់បានវា។ នៅក្នុងទេវកថាម៉េសូអាម៉េរិក គ្រប់ៗអំឡុងពេល 52 ឆ្នាំម្ដងរាប់ថាជាវដ្ដមួយ ហើយចុងបញ្ចប់នៃវដ្តនេះ បង្កឱ្យក្លាយទៅជាចុងបញ្ចប់នៃពិភពលោក។ ការបូជារបស់មនុស្សធ្វើឡើងដើម្បីផ្គាប់ចិត្តអាទិទេព ហើយបញ្ចុះបញ្ចូលពួកគេមិនឱ្យបញ្ចប់យុគសម័យបច្ចុប្បន្ន ពោលគឺព្រះអាទិត្យទីប្រាំ។ ជនជាតិម៉ាយ៉ានជឿថាការបូជាឈាមគឺចាំបាច់ណាស់ សម្រាប់ឱ្យព្រះអាទិត្យរះនៅលើមេឃ ជារៀងរាល់ព្រឹក។ អាទិទេពព្រះអាទិត្យរបស់អាស្សតិចគឺ ហ៊ុយហ្សីឡូផុសឆ្លី (Huitzilopochtli) ជាប់ដៃតស៊ូជាមួយភាពងងឹត ហើយចាំបាច់ត្រូវពង្រឹងកម្លាំងដោយឈាម ធ្វើបែបនេះគឺដើម្បីឱ្យព្រះអាទិត្យបន្តដំណើរនៅក្នុងវដ្តរបស់វា។ ដូច្នេះវត្តមានបន្តររបស់ពិភពលោកម៉េសូអាម៉េរិក ឃើញថាមានភាពតឹងតែងបំផុត ចាំចាប់ការគាំទ្រឥតឈប់ឈរតាមរយៈការបូជា។

បូជាយញ្ញជាឈាមដល់អាទិទេពមានពីរទម្រង់៖ ការបូជាដោយស្វ័យប្រវត្ត (ការបង្ហូរឈាមដោយខ្លួនឯង) និងការបូជាមនុស្ស។ ទាំងម៉ាយ៉ាន និង អាស្សតិចជ្រើសរើសយកការចូលរួមបូជាដោយស្វ័យប្រវត្ត។ ពួកអភិជនម៉េសូអាម៉េរិក មានឯកសិទ្ធិ និងការទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការបង្ហូរឈាមរបស់ពួកគេបូជាដល់ព្រះអាទិទេព។ ទាំងនេះពាក់ព័ន្ធដល់ការវះសាច់របស់ពួកគេ ដោយប្រើឆ្អឹងខ្នងសត្វបបែល ឬកាំបិតធ្វើពីថ្មអប់ស៊ីឌៀន និងជាញឹកញាប់បំផុត គេប្រើឆ្អឹងខ្នងដ៏មុតស្រួចនៃដើមកន្ទុយក្រពើ។ ឈាមត្រូវបានស្រូបចេញពី ត្រចៀក ស្មងជើង ជង្គង់ កែងដៃ អណ្តាត ឬស្បែកគ្របក្បាលលិង្គ។

ការបូជាដោយស្វ័យប្រវត្តកើតមានតាំងពីអរិយធម៌អល់មែក រហូតដល់សម័យអេស្បាញទទួលជ័យជម្នះលើម៉ិកស៊ិកនាឆ្នាំ ១៥១៩។ ទាំងបុរសនិងស្ត្រីនៃអភិជនម៉ាយ៉ានបានចូលរួមក្នុងពិធីបូជានេះ។ បុរសបង្ហូរឈាមចេញពីស្បែកគ្របក្បាលលិង្គរបស់ពួកគេ រីឯស្ត្រីចេញពីអណ្តាត។ ពួកគេប្រមូលតង្វាយរបស់ខ្លួនដាក់លើបន្ទះសំបកក្រដាស រួចដុតវា។ តាមរយៈផ្សែងដែលចេញពីតង្វាយទាំងនេះ ពួកគេបានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយបុព្វបុរស និងអាទិទេពរបស់ពួកគេ។

ពិធីបូជា

ការបូជាមនុស្សគឺជារឿងធម្មតា ក្នុងចំណោមជនជាតិអាស្សតិច ជាជាងជនជាតិម៉ាយ៉ាន ដែលគេអនុវត្តវាតែក្នុងឱកាសពិសេសណាមួយ ដូចជាពិធីប្រសិទ្ធព្រះវិហារថ្មីជាដើម។ ការបូជារបស់ជនជាតិអាស្សតិច ជាធម្មតាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការកាត់យកបេះដូងជនរងគ្រោះចេញពីរាងកាយរបស់គាត់។ បេះដូងត្រូវបានគេជឿថា ជាបំណែកថាមពលនៃព្រះអាទិត្យ ដូច្នេះការវះយកបេះដូងចេញ ប្រៀបប្រដូចទៅនឹងដំណើរការនៃការប្រគល់ថាមពលត្រលប់ទៅឱ្យប្រភពដើមរបស់វាវិញ។ ជាធម្មតាជនរងគ្រោះត្រូវបានបូជាចារ្យបួននាក់ លើកដាក់លើបន្ទះថ្មពិឃាតនៅក្នុងព្រះវិហារ ខណៈពេលដែលបូជាចារ្យទីប្រាំធ្វើការវះកាត់បេះដូងចេញពីរាងកាយជនរង់គ្រោះដោយកាំបិតធ្វើពីថ្មអូស៊ីឌៀន ហើយបានថ្វាយវា(ទាំងបេះដូងនេះកំពុងលោត) ដល់ព្រះអាទិទេពតាមរយៈនាវាមួយដែលមានឈ្មោះថាគ័ស៊ីកៃ (cuauhxicalli) ក្បាលឥន្ទ្រី។ ក្រោយពីវះយកបេះដូងចេញ សាកសពត្រូវបានគេរំកិលចុះតាមជណ្តើរនៃប្រាសាទរាងពីរ៉ាមីត ឱ្យធ្លាក់ទៅដល់ផ្ទាំងថ្មនៅជាន់ក្រោមដី។ ក្បាលរបស់ជនរងគ្រោះត្រូវបានគេកាត់ចេញ ដៃនិងជើងក៏អាចត្រូវបានគេកាត់ចេញផងដែរ។ លលាដ៍ក្បាលត្រូវបានគេយកទៅបង្ហាញនៅលើតុលលាដ៍ក្បាល។ ការសម្លាប់ជនរងគ្រោះ វាអាស្រ័យលើលក្ខណៈពិសេសរបស់អាទិទេពផ្សេងៗដែលគេគោរពបូជា ជនរងគ្រោះអាចនឹងត្រូវបានគេសម្លាប់តាមរយៈការប្រយុទ្ធក្នុងពិធី ជ្រមុជឱ្យលង់ទឹក បាញ់សម្លាប់ដោយព្រួញ ឬពន្លះស្បែក។

មាត្រដ្ឋានចំនួនមនុស្សចូលរួមក្នុងការបូជា ជួនកាលអាចឈានទៅដល់សមាមាត្រមួយដែលធំសម្បើម៖ ឧទាហរណ៍ ពិធីបូជានៅប្រាសាទជនជាតិអាស្សតិចនៃហ៊ុយហ្សីឡូផុសឆ្លី (Huitzilopochtli) នៅ ធិណូឆៈធិឡាន (Tenochtitlan) ក្នុងឆ្នាំ 1487 ជនរងគ្រោះប្រហែល 80,400 នាក់ត្រូវបានគេរាយការណ៍មកថា ស្ម័គចិត្តបូជាខ្លួនដល់ព្រះអាទិទេពពួកគេ ឈាមកករបស់ពួកគេបង្កើតបានជាថ្លុកធំៗនៅក្នុងព្រះវិហារ។ បើទោះបីជាគេទទួលយកបាននូវការប៉ាន់ប្រមាណការបញ្ចុះចំនួនជនរងគ្រោះមកត្រឹម 20,000 នាក់ក៏ដោយ នេះនៅតែជាការសម្លាប់មនុស្សក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ។

ស៊ូរហូតបានបណ្ណបើកបរ ខែ​កុម្ភៈ 23, 2022

Posted by ភារម្យ in ចំណេះដឹងទូទៅ, ច្បាប់, ប្រវត្តិខ្ញុំ, ពីនេះពីនោះ, ព័ត៌មាន, វិចារណកថា, អប់រំ, អំពីភារម្យ.
4 comments

មេរៀនជីវិតទទួលបានពីបេសកកម្មលើកនេះគឺ ជោគជ័យ អាចកើតចេញការបរាជ័យ ម្ដងឬច្រើនលើកច្រើនសា តែសំខាន់សួរខ្លួនឯងថា រាល់ពេលបរាជ័យ យើងបានរៀនអ្វីខ្លះពីវា ព្រមបាក់ស្បាតខ្លបខ្លាច ឬក៏ស៊ូតរ? វាពិតជាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាស់ ដល់បេសកកម្មលើកក្រោយ។ បរាជ័យជាជ័យជម្នះកាលណាយើងសិក្សាពីវា តែកុំភ្លេច ត្រូវព្រមដោយភាពអំណត់អត់ធ្មត់ និងស៊ូ

ថ្ងៃ ១៤ កុម្ភៈដែលជាថ្ងៃទីវានៃក្តីស្រលាញ់ ខ្ញុំបានសុំច្បាប់កន្លែងធ្វើការ ទៅប្រលងបណ្ណបើកបរ ដោយថ្ងៃនេះ ខ្ញុំត្រូវធ្វើតែសបើកម៉ូតូ។ ២ម៉ោងបន្ទាប់ មកដល់កន្លែងធ្វើការវិញ ខ្ញុំបានបង្ហាញបណ្ណបើកបររបស់ខ្ញុំដល់មិត្តទាំងឡាយ ដោយក្តីរីករាយ។ ពីក្រោយក្តីរីករាយនេះ តើខ្ញុំឆ្លងកាត់អ្វីមកខ្លះ?

ដំណើរដើមទងនៃមេរៀនជីវិតលើកនេះ គឺផ្តើមចេញពីការចង់បើកម៉ូតូ ដើរកម្សាន្តគ្រប់តំបន់ក្បែរៗ កន្លែងធ្វើការនាក្រុងបាងកក (បច្ចុប្បន្នគេដូរឈ្មោះហើយ ក្រុងទេពមហានគរ)។ ខ្ញុំបានប្រឹក្សាជាមួយសិស្សច្បងម្នាក់ ដែលធ្វើការនៅកន្លែងជាមួយគ្នា (ដោយសារបានគាត់ណែនាំ ទើបខ្ញុំទទទួលបានការងារធ្វើនៅទីនេះ ម្យ៉ាងគាត់រៀនថ្នាក់បណ្ឌិតដូចខ្ញុំ រៀនជំនាន់មុនខ្ញុំ តែខ្ញុំចប់មុន 😀 ) គាត់បានឱ្យយោបល់ថា ការបើកបរគួរមានបណ្ណបើកបរ ខណៈប្រជាជនថៃជាច្រើនពុំមានបណ្ណបើកបរ តែក្នុងនាមជាជនបរទេសធ្វើការនៅថៃ បើមានគ្រោះថ្នាក់អ្វីកើតឡើ់ង ពិបាកទាមទាសំណងពីខាងធានារ៉ាប់រ៉ង ប៉ូលីសអាចធ្វើស៊ីយើង ម្យ៉ាងយើងអាចក្លាយទៅជាជនបង្ករកំហុសផងដែរ នៅពេលមានគ្រោះថ្នាក់ណាមួយកើតឡើង បើទោះជាយើងបើកបរត្រឹមត្រូវ។ ពេលនោះហើយដែលខ្ញុំយកសំដីគាត់មកគិត រួចខ្ញុំបានស្វែងរកព័ត៌មានពីអ៊ីនធើណេតមកអាន មួយទៀតខ្ញុំក៏បានផ្ងើរសារទៅសួរសិស្សប្អូនម្នាក់ទៀត ដែលគាត់បើកម៉ូតូ អំពីបណ្ណបើកបរ។ សិស្សប្អូនខ្ញុំតបថា គាត់អត់មានទេ ម្យ៉ាងការប្រលងបណ្ណបើកបរមានការលំបាកខ្លាំងណាស់ ចំនួនសំណួរអាចមានដល់ទៅ ៣០០០ ម្យ៉ាងមិត្តសិស្សប្អូនដែលជាជនជាតិថៃ ក៏ពុំមាននរណាទៅធ្វើបណ្ណបើកបរដែរ ។ តាមព័ត៌មានដែលខ្ញុំបានអាន គឺត្រឹមត្រូវដូចសិស្សប្អូនបានប្រាប់ដែរ ព័ត៌មានបន្ថែមនោះគឺ សំណួរទាំង ៣០០០ ត្រូវបានចាប់ដោយចៃដន្យដោយប្រព័ន្ធកំព្យូទ័រ ចំនួន ៥០ ហើយឱ្យអ្នកប្រលងធ្វើ ខុសលើសពី ៥ ធ្លាក់។ សំណួរទាំងនេះ ដកស្រង់ចេញពី ប្រភពសំខាន់ៗបី ទីមួយគឺច្បាប់ចរាចរណ៏ស្រុកថៃ ទីពីរស្លាកសញ្ញានិងភ្លើងចរាចរណ៏ និងទីបីការថែទាំរថ។ ក្រៅពីសិស្សច្បងសិស្សប្អូន ព័ត៌មានពីអ៊ីនធើណេត ខ្ញុំបានសាកសួរអ្នកជិតខាងថៃ ដែលរស់នៅក្បែរគ្នាផងដែរ។ ដំនើរការទាំងនេះ ខ្ញុំហៅថាការប្រមូលទិន្នន័យ។

ថ្ងៃមួយខ្ញុំទៅទទួលទានអាហារថ្ងៃត្រង់ នាហាងតូចមួយក្បែរបន្ទប់ជួលខ្ញុំ ខ្ញុំបានសន្ទនាជាមួយមីងម្នាក់អំពីការប្រលងយកបណ្ណបើកបរ គាត់ណែនាំឱ្យទៅនាយកដ្ឋានរៀបចំដែនដី និង ដឹកជញ្ជូនខេត្តសមុទ្រប្រាកាន ព្រោះវានៅក្បែរកន្លែងខ្ញុំស្នាក់ (បញ្ជាក់យើងអាចប្រលងយកបណ្ណបើកបរតាមនាយកដ្ឋានរៀបចំដែនដី និង ដឹកជញ្ជូនគ្រប់ខេត្តក្រុងទាំងអស់ក្នុងប្រទេសថៃ) ហើយគាត់ថាប្រលងងាយជាប់។ ខ្ញុំបានសាកសួរដល់ឯកសារសម្រាប់ជនបរទេស គាត់ថា ចាំគាត់ឱ្យកូនដែលរស់នៅក្បែនាយកដ្ឋាននោះសាកសួរឱ្យ។ ព័ត៌មានបន្ថែមតាមរយៈមិត្តខ្ញុំម្នាក់ទៀត ដែលមានបណ្ណបើកបរប្រភេទឡាន (គាត់ប្រលងនៅខេត្តបុរីរម្យ) គាត់ថាមានត្រឹម Work Permit (សៀវភៅអនុញ្ញតឱ្យជនបរទេសធ្វើការនៅថៃ) passport និង វីសា គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយសម្រាប់ដាក់ពាក្យប្រលង ព័ត៌មានពីអ៊ីនធើណេត ក៏បានលើកឡើងដូចគ្នា ខុសត្រង់គេបានបញ្ជាក់ថា ត្រូវមានឯកសារដែលបញ្ជាក់ពីទីលំនៅបច្ចុប្បន្ន មិនថា work permit ឬ ឯកសារដទៃទៀត។

ត្រង់នេះគឺខ្ញុំមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់ ចិត្តខ្ញុំចង់ទៅនាយកដ្ឋាននោះដើម្បី សាកសួរព័ត៌មានបន្ថែម។ មានថ្ងៃមួយក្រោយចេញពីធ្វើការ ខ្ញុំបានឱ្យបងស្រីកូនអ៊ំម្ចាស់ផ្ទះឈ្មោះ ភីសេម បើកម៉ូតូជូនខ្ញុំទៅនាយកដ្ឋាននោះ ដោយខ្ញុំសន្យាថា ជួយចាក់សាំងឱ្យគាត់ ១០០បាត។ ទៅដល់ប្រហែលម៉ោង ៤ល្ងាច បុគ្គលិកធ្វើការទាក់ទងនិងបណ្ណបើកបរ ត្រលប់ទៅផ្ទះអស់ សល់តែបុគ្គលិកផ្នែកផ្សេង ពួកគាត់ចិត្តល្អ បានទូរស័ពសាកសួរបុគ្គលិកធ្វើបណ្ណបើកបរ ឱ្យខ្ញុំ ដោយបុគ្គលិកធ្វើបណ្ណបើកបរ សួរខ្ញុំថា work permit មានបញ្ជាក់ទីលំនៅឬអត់ ខ្ញុំស្រពិចស្រពិល តែក៏ឆ្លើយថាមាន តែខ្វះឯកសារត្រួតពិនិត្យសុខភាព រួចគាត់បានណាត់ខ្ញុំមកជួបថ្ងៃស្អែក ខ្ញុំក៏យល់ព្រមសិនទៅ។ ល្ងាចនោះខ្ញុំបានឆែកមើល work permit ខ្ញុំ ប្រាកដថាពុំមានបញ្ជាក់ពីអាសយដ្ឋានបច្ចុប្បន្ន។ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវ ទៅការិយាល័យអន្តោប្រវេសន៍ ឬទៅស្ថានទូតដើម្បីអោយគេចេញលិខិតបញ្ជាក់ទីលំនៅបច្ចុប្បន្នរបស់ខ្ញុំ បញ្ហាគឺការសុំឯកសារពីការិយាល័យអន្តោប្ររេស ត្រូវមានឯកសារភ្ជាប់ជាមួយជាច្រើនទៀត ដែលបង្កើតការស្មុគស្មាញដល់ខ្ញុំក្រៃលែង ពិសេសគឺឯកសារដែលមានឈ្មោះថា TM. 30 វាពាក់ព័នដល់ការធ្វើដំណើរចេញចូលប្រទេសថៃ ពោលគឺម្ចាស់បន្ទប់ឬផ្ទះជួល ត្រូវរាយការណ៍ ដល់ការិយាល័យអន្តោប្ររេស។ តែបើនិយាយដល់ឯកសារពីស្ថានទូតវិញ ខ្ញុំរិតតែមិនដឹងត្រូវធ្វើអ្វីទៅទៀត។ ស្អែកឡើងសិស្សច្បងខ្ញុំ ជួយទូរសព្ទទៅនាយកដ្ឋានខាងលើម្ដងទៀត លើកនេះគាត់ថា ត្រូវមានឯកសារកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ខ្ញុំអាចសូមឯកសារនេះពីម្ចាស់ផ្ទះ (ខ្ញុំគិតថាមិនតកៈសោះ) តែក៏យល់ព្រម។

ថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ ខ្ញុំធាក់កង់ទៅគ្លីនិកមួយនៅទល់មុខ ហាងម៉េកវ៉ែលូ ដើម្បីត្រួតសុខភាព ពេទ្យគ្រាន់តែវាស់សំពាធឈាមខ្ញុំ រួចសួរពីទម្ងន់ កម្ពស់ និងជំងឺប្រចាំខ្លួន រួចគាត់ចេញឯកសារមួយច្បាប់ឱ្យខ្ញុំ បង់ប្រាក់ ១០០បាត។ សប្តាហ៍បន្ទាប់ ពេលរសៀលខ្ញុំបានឱ្យបងសេម នាំខ្ញុំទៅនាយកដ្ឋាននោះម្ដងទៀត ម្តងនេះខ្ញុំបានត្រៀមឯកសារដូចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ មន្ត្រីដែលណាត់ខ្ញុំ គាត់ជាមនុស្សស្រីវ័យចំណាស់បន្ទិច តំណែងប្រហែលជាប្រធាន គាត់ត្រួតពិនិត្យឯកសារខ្ញុំ រួចពន្យល់ដូចតទៅ ទីមួយ work permit ខ្ញុំពុំបានបញ្ជាក់ពីអាសយដ្ឋានបច្ចុប្បន្ន ទី២ឯកសារកម្មសិទ្ធិដីធ្លី មានសុពលសម្រាប់តែម្ចាស់ទីលំនៅប៉ុណ្ណោះ អ្នកជួលពុំអាចប្រើប្រាស់បានឡើយ ចប់ទៀតហើយខ្ញុំ។ បន្ទាប់មកគាត់បានបង្ហាញតារាងណាត់ជនបរទេស ដែលចង់មកធ្វើបណ្ណបើកបរ គឺត្រូវចាំទៅដល់ខែមិនា ដោយសារបញ្ហាកូរ៉ូណា (បញ្ជាក់ខ្ញុំទៅទីនោះ ពេលពាក់កណ្តាលខែមករា) គាត់សួរខ្ញុំថា ចង់កក់ពេលណាត់ឬអត់ ខ្ញុំថាពុំទាន់ទេ។ ពេលនោះចិត្តខ្ញុំចង់បោះបង់ទៅហើយ ព្រោះតែបរាជ័យៗ។ ត្រលប់មកកន្លែងធ្វើការវិញ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តថា បោះបង់ លែងចង់បានវាហើយ។ ថ្ងៃមួយមីងម្នាក់ដែលខ្ញុំជួបពេលទៅបាយថ្ងៃត្រង់ គាត់បានបង្ហាញព័ត៌មានដែលកូនគាត់ទៅសាកសួរឱ្យ តែខ្ញុំបានដឹងថាត្រូវមានឯកសារអ្វីខ្លះរួចទៅហើយ។

002

ព័ត៌មានដែលកូនគាត់ទៅសាកសួរអោយ

ចុងសប្តាហ៍សិស្សច្បងខ្ញុំបានឃើញគេប្រកាសលក់ម៉ូតូ MSX 125cc គាត់បាននាំខ្ញុំទៅមើល ចុងក្រោយខ្ញុំសម្រេចចិត្តទិញវា។ មូលហេតុនេះហើយ ដែលរងើកចិត្តចង់ធ្វើបណ្ណបើកបរ បានឆេះឡើងម្ដងទៀត។ ខ្ញុំបានចូលទៅមើលព័ត៌មានក្នុងគេហទំព័រស្ថានទូតខ្មែរប្រចាំប្រទេសថៃ រួចឃើញចំណុចមួយដែលបញ្ជាក់ដល់ ការសុំឯកសារបញ្ជាក់ពីទីលំនៅបច្ចុប្បន្ននាប្រទេសថៃ អានហើយ ខ្ញុំព្រីនឯកសារស្នើរសុំចេញមកដើម្បីបំពេញ ក្រៅពីឯកសារនេះ គឺត្រូវភ្ជាប់មកជាមួយឯកសារផ្សេងទៀត ដូចជា ការថតចម្លង passport វីសា work permit (សម្រាប់សិស្សថតបណ្ណសិស្ស) កិច្ចសន្យាជួលបន្ទប់ឬផ្ទះ ហើយជាចុងក្រោយដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំឈឺក្បាលទៀត នោះគឺ ត្រូវទៅស្ថានីយ៏ប៉ូលីស ដើម្បីសុំលិខិតកំណត់ត្រាប្រចាំថ្ងៃបញ្ជាក់ថា ខ្ញុំពិតជាបានស្នាក់ទៅតាមអាសយដ្ឋានបច្ចុប្បន្នយ៉ាងពិតប្រាកដមែន។ បាន! ខ្ញុំធ្វើបាន! ខ្ញុំនឹងស៊ូ! ក្រោយពីបានបំពេញឯកសារស្នើរសុំរួច ខ្ញុំបានឱ្យបងសេមបើកម៉ូតូ ជូនខ្ញុំទៅស្ថានីយ៏ប៉ូលីស ក្រោយចេញពីធ្វើការ។ ដល់ស្ថានីយ៏ប៉ូលីស រ៉ាត់បូរៈណា ខ្ញុំបានពន្យល់មន្ត្រីប៉ូលីសពីគោលបំណង រួចរាល់ហើយគាត់បានចេញឯកសារឱ្យខ្ញុំមួយច្បាប់ដើម្បីចុះហត្ថលេខា រួចខ្ញុំក៏ត្រលប់មកបន្ទប់វិញ។ មូលហេតុដែលខ្ញុំ មិនបើកម៉ូតូទៅខ្លួនឯង ហើយអោយគេជូន ព្រោះខ្ញុំបើម៉ូតូមិនទាន់ស្ទាត់ ពីរពុំសូវស្គាល់ផ្លូវ បីគ្មានបណ្ណបើកបរ។ ព្រឹកស្អែកខ្ញុំដាក់ច្បាប់កន្លែងធ្វើការមួយថ្ងៃ ដើម្បីទៅស្ថានទូតខ្មែរប្រចាំប្រទេសថៃ ដោយត្រូវជិះឡានក្រុងលេខ ៣៦ក ពីវិមានរលឹកអនុស្សាវរីយ៍ (Victory Monument)។ ទៅដល់ទីនោះ បុគ្គលិកស្ថានទូតខ្មែរបានប្រាប់ខ្ញុំថា ចង់បានឯកសារលឿន ត្រូវបង់៣០០ បាតក្នុងមួយច្បាប់ ហ្វ្រីត្រូវចាំដល់មួយអាទិត្យ ខ្ញុំធ្វើពីរច្បាប់ មួយសម្រាប់ប្រលងបណ្ណបើកបរ ពីរសម្រាប់ទិញម៉ូតូ សរុបអស់៦០០ បាត់ អង្គុយចាំមួួយព្រឹក ថ្ងៃត្រង់បាន។

006

ស្ថានទូតព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសថៃ

មកដល់បន្ទប់វិញ ខ្ញុំមិនទាន់បាយថ្ងៃត្រង់ទេ ប្រញាប់បើកម៉ូតូទៅ នាយកដ្ឋានខាងលើ ខ្លាចហួសម៉ោងគេធ្វើការ ទៅដល់ខ្ញុំហុចឯកសារឱ្យមន្រ្តីទទួលបន្ទុកមើល គាត់ថាឯកសារគ្រប់គ្រាន់ តែខ្វះឯកសារត្រួតពិនិត្យសុខភាព ខ្ញុំថាពេលមករៀន និង ប្រលងនឹងយកមកឱ្យ។ បន្ទាប់មកគាត់សរសេរលើខ្នងឯកសារដើម្បីណាត់ខ្ញុំ អោយមកម្តងទៀត គាត់ឱ្យរើសថ្ងៃ ខ្ញុំយកថ្ងៃអង្គារ ព្រោះដើម្បីបានបង្ហាញខ្លួននៅកន្លែងធ្វើការនាថ្ងៃចន្ទ ឈប់ច្រើនពេក ខ្លាចគេភ្លេចមុខ។

ព្រឹកថ្ងៃអង្គារ ខ្ញុំងើបតាំងពីព្រលឹមម៉ោង ៦ និង ៤៥នាទី ដោយមានណាត់ជាមួយនាយកដ្ឋានម៉ោង ៨ ព្រឹក។ ទៅដល់ខ្ញុំហុចឯកសារឱ្យមន្រ្តីទទួលបន្ទុកទំនាក់ទំនងព័ត៌មានត្រួតពិនិត្យ រួចគាត់ឱ្យសរសេរឈ្មោះ និង លេខទូរស័ពលើឯកសារបន្ថែម រួចយកទៅដាក់ក្នុងកញ្ជ្រែងលឿង ហើយអង្គុយចាំគេហៅឈ្មោះ ប្រហែលម៉ោង៩ព្រឹក គេចាប់ផ្តើមហៅឈ្មោះអ្នកមកប្រលងបណ្ណបើកបរថ្មីទាំងអស់ទៅតម្រង់ជួរ រួចគេធ្វើតែសឱ្យជាន់ប្រេក ឬតំឡើងល្បើន តាមភ្លើងក្រហម និង បៃតង រួចវាស់ក្រសែភ្នែក ដោយបញ្ជាចលនាបង្គោលតូចមួយទៅមុខទៅក្រោយ ធៀបនឹងបង្គោលនឹងមួយទៀត ក្នុងប្រអប់ខ្មៅ ក្នុងប្រអប់នោះប្រដូចនឹងយប់ងងឹត។ ខ្ញុំជាប់ទាំងអស់ តែខ្ញុំឆ្ងល់ថា ខ្ញុំមកប្រឹងបណ្ណបើកបរម៉ូតូ មិនមែនឡានទេ ហេតុអ្វីអោយខ្ញុំធ្វើតេសឡាន ចុងក្រោយទើបខ្ញុំដឹងថា បុគ្គលិកគាត់ច្រឡំ គិតថាខ្ញុំមកប្រលងបណ្ណបើកបរឡាន។ បន្ទាប់ពីតេសទី១មក តេសទីពីរចាប់ផ្តើម គេចង្អុលពណ៌ ហើយសួរយើងពណ៌អ្វី ក្រហម លឿង បៃតង? រួចតេសពណ៌ដដែល ម្តងនេះគេឱ្យខ្ញុំសម្លឹងទៅមុខចំ ហាមកម្រើកកែវភ្នែក រួចគេលើកទង់ពណ៌សងខាង ហើយសួរខ្ញុំអំពីពណ៌ដដែល។ ខ្ញុំធ្វើបាន តែកុំអាលអរ បរាជ័យទី២ ទី៣ កំពង់រង់ចាំ។ បន្ទាប់មកគេហៅពួកខ្ញុំឱ្យមើលវីឌីអូអប់រំ ចំនួន៥ម៉ោង គេមកឆែកឈ្មោះមួយម៉ោងម្តង ខ្ញុំស្ទើរតែពុល។ ម៉ោងប្រហែល ៤ល្ងាច គេហៅខ្ញុំទៅប្រលង ពេលនោះហើយទើបខ្ញុំដឹងថា គេវាយឯកសារប្រលងបណ្ណបើកបរខ្ញុំខុស គេថាខ្ញុំប្រលងឡាន។ ខ្ញុំឱ្យគេកែ រួចប្រលងតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ លទ្ធផលចេញមកហើយ តេន! តេន! ធ្លាក់! ៤៣លើ៥០ 😦 បាក់ទឹកចិត្តអស់រលីង ចំណាយពេលតាំងតែពីព្រឹកដល់ល្ងាច។ មន្ត្រីម្នាក់ចេញកូនក្រដាសមួយសន្លឹកឱ្យខ្ញុំ ដើម្បីមកប្រលងសង។ ខ្ញុំទូរស័ពទៅប្រាប់សិស្សច្បងខ្ញុំ ពីបរាជ័យលើកនេះ 😦 ។

001

កូនសំបុត្រប្រលងសង

ថ្ងៃបន្ទាប់ថ្ងៃត្រង់ខ្ញុំសុំមេមួយម៉ោងទៀត ទៅប្រលង ម្តងនេះ ខ្ញុំធ្លាក់ទៀត ៤៤ លើ ៥០ 😦 ។ ខ្ញុំដឹងខ្លួនថា ខ្ញុំប្រមាថ មិនអាន មិនត្រួតពិនិត្យសំណួរឱ្យច្បាស់លាស់ ខ្ញុំប្រលងជាភាសាអង់គ្លេស ឈ្មោះជំងឺមួយចំនួនខ្ញុំអត់ចេះ។ ថ្ងៃហ្នឹង ខ្ញុំដោនឡូដតេសជាភាសាអង់គ្លេសមកអាន ជិត១០០ទំព័រ ចៃដន្យខ្ញុំមើលវីឌីអូ យូធូប ពីការប្រលងបណ្ណបើកបរ គេបានណែនាំគេហទំព័រមួយ។ គេហទំព័រនេះ មានសំណួរស្រដៀងទៅហ្នឹង សំនួរចេញក្នុងការប្រលងបណ្ណបើកបរពិត ដូច្នេះហើយខ្ញុំក៏សាកធ្វើវា សាកហើយសាកទៀត ពេលខុសកត់ចំណាំ ហើយសួរខ្លួនឯងថា ហេតុអ្វីខ្ញុំធ្វើរខុស អ្វីជាកំហុស អ្វីជាឬសគល់នៃកំហុស។ ថ្ងៃបន្ទាប់ខ្ញុំមានទំនុកចិត្តច្រើន ការប្រលងចំណាយពេលប្រហែលតែ២០នាទីទេ (ខ្ញុំប្រមាថទៀតហើយ គេឱ្យពេល ៦០នាទី) ខ្ញុំធ្វើបាន ៤៦ លើ ៥០ នៅមានខុស៤ តែមិនអីទេ ខ្ញុំប្រលងជាប់ហើយ។ មន្ត្រីដដែល ចេញកូនលិខិតតូចមួយទៀត ឱ្យខ្ញុំមកប្រលងបើកម៉ូតនាថ្ងៃស្អែក។

003

កូនសំបុត្រប្រលងបើកម៉ូតូ

ថ្ងៃ១៤ កុម្ភៈ ក្រោកពីដេកម៉ោង ៦ និង ៤៥នាទីដដែល ខ្ញុំបើកម៉ូតូលឿងរបស់ខ្ញុំ ទៅនាយកដ្ឋានខាងលើ (ប្រៈផាដេង) ហុចឯកសារឱ្យមន្ត្រីផ្តល់ព័ត៌មានពិិនិត្យ រួចគេសុំ passport ខ្ញុំ គេអោយទៅអង្គុយចាំនៅកន្លែងប្រលងបើកម៉ូតូឡាន។ ខ្ញុំជួលម៉ូតូគេនៅទីនោះ ព្រោះម៉ូតូខ្ញុំប្រើអង់ប៊្រីយ៉ា ឬ Clutch ខ្ញុំខ្លាចវារលត់ពេលប្រលងបណ្តាលអោយធ្លាក់ ព្រោះទើបរៀនបើក មិនសូវស្ទាត់។ ពួកប្រលងឡានទៅមុន គ្នាមួយហ្វូងជាប់ តែ២-៣នាក់ប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំផ្តើមបុកពោះ។ មួយទៀតមានយុវជនម្នាក់ មកប្រលងសង វាបើកធ្លាក់ផ្លូវ ប្រលងធ្លាក់ គេឱ្យវាមកប្រលងម្ដងទៀត។

007

ទីលានបើកបរ

008

បើកទាំងឡាន ប្រលងទាំងម៉ូតូ

ដល់វេនម៉ូតូ ខ្ញុំប្រលងមុនគេ បើកមួយជុំ បើកតាមស្លាកសញ្ញា បើផ្លូវចង្អៀត បើកចាក់ចង្កេះ ខ្ញុំប្រលងជាប់! យ៉េសសសសសស! បន្ទាប់មកគេឱ្យខ្ញុំទៅអង្គុយចាំ គេហៅឈ្មោះទៅបង់លុយ និង ថតរូបបណ្ណបើកបរ។ សម័យកូរ៉ូណា គេអោយខ្ញុំសំអាតដៃនឹងអាលកុល រួចបង់លុយ ១០៥ បាត ៥បាត ថ្លៃឯកសារ ១០០បាត ថ្លៃបណ្ណ។

004

បង់ប្រាក់តែ ១០៥ បាតទេ 

បន្ទាប់មកថតរូប រង់ចាំបន្ទិច គេហៅឈ្មោះឱ្យទៅយកកាត។ នេះគឺជោគជ័យមួយ ក្រោយភាពបរាជ័យរាប់មិនឈ្នះ។ សរុបខ្ញុំត្រូវធ្វើដំណើរទៅនាយកដ្ឋានខាងលើចំនួន ៦ ដង ទំរាំបានបណ្ណបើកបរ មិនទាន់និយាយដល់ការធ្វើដំណើរទៅស្ថានីយ៏ប៉ូលីស និង ស្ថានទូត គ្រប់យ៉ាងសុតតែប្រើពេល។ បេសកកម្មនេះ បានបង្រៀនខ្ញុំច្រើនណាស់ ជាពិសេសនោះគឺ បរាជ័យគឺជាជ័យជម្នះ កាលណាយើងសិក្សាពីវា តែក៏មិនភ្លេចដល់ការតស៊ូ អំណត់ អត់ធន់ផងដែរ។

បាងកក ថ្ងៃទី២៣ កុម្ភៈ ២០២២

ភារម្យ

និទានបង្រៀនចិត្ត ក្តីសុខរកនៅទីណា ខែមករា 16, 2015

Posted by ភារម្យ in ចំណេះដឹងទូទៅ, ប្រលោមលោក, ពីនេះពីនោះ, វិចារណកថា.
add a comment

ពេលនេះឆ្នាំថ្មី ជាពេលវេលាដែលយើងមានក្តីសុខ។ ពួកយើង ក៏ផ្ញើរក្តីសុខអោយមិត្តទាំងឡាយ មិត្តទាំងឡាយក៏ ផ្ញើរក្តីសុខអោយពួកយើង។ និយាយត្រង់ៗទៅ ក្តីសុខវាអាចផ្ញើរអោយគ្នាបានមែន ហើយក្តីសុខហ្នឹង តើយើងស្វែងរកវា នៅទីណាបានខ្លះ? ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមលើកយករឿងនិទានមួយ មកសរសេរអោយអ្នកទាំងអស់គ្នា អានកំសាន្ត ដើម្បីអោយអ្នក ដែលចៃដន្យបានអានអត្តបទនេះ ស្វែងរកក្តីសុខឃើញ ដោយមិនលំបាក។

…នៅវេលាពាក់កណ្តាលអាធ្រាត មានលោកយាយជរាម្នាក់ កំពុងស្ទាបរកអ្វីម្យ៉ាង ជុំវិញបង្គោលភ្លើងអគ្គិសនីក្បែដងផ្លូវ។ បន្ទិចមកមានក្រុមកំលោះក្រមុំមួយក្រុម ដើរឆ្លងកាត់មក ឃើញស្រ្តីចាស់ជរាកំពុងស្ទាបរកអ្វីម្យ៉ាង ក៏សួរឡើងថា :

“យាយ…យាយ យាយកំពុងរកអ្វីហ្នឹង?”

ស្រ្តីចាស់ជរាម្នាក់នោះក៏តបមកវិញថា “យាយកំពុងរកម្ជុលដេរខោអាវ យាយធ្វើជ្រុះបាត់ ជួយរកអោយយាយបន្ទិចមក!”

ពួកកំលោះក្រមុំនោះ ក៏ជួយគ្នារកគ្រប់ចន្លោះកន្លៀត តែក៏រកមិនឃើញ។ នៅទីបំផុតពួកគេ ក៏សង្ស័យទើបសួរយាយថា “យាយ…យាយ យាយធ្វើអោយម្ជុលនោះជ្រុះនៅទីណា?”

យាយតបថា “យាយកំពុងដេរខោអាវនៅបន្ទប់យាយ ហើយក៏ធ្វើជ្រុះម្ជុលដេរខោអាវបាត់ទៅ តែបន្ទប់យាយវាងងឹតពេក យាយមើលមិនឃើញ ទើបចេញមករកនៅឯផ្លូវ ព្រោះវាភ្លឺ ដោយពន្លឺចេញពីបង្គោលភ្លើង”

ក្រោយពីក្រុមកំលោះក្រមុំបានស្តាប់ហើយ ពួកគេក៏សើចព្រមគ្នា ហើយក៏ដើរចាកចេញទៅ។

ពេលយើងធ្វើបាត់របស់ យើងក៏ត្រូវទៅរកនៅទីដែលយើងបានធ្វើបាត់។ តើវាមានប្រយោជន៏អ្វី ដែលទៅរកនៅកន្លែងផ្សេងៗទៀតនោះ ដូចគ្នាដែរ ពេលយើងស្វែងរកក្តីសុខ យើងក៏ត្រូវទៅរក នៅត្រង់ចំណុច ដែលធ្វើអោយយើងបានបាត់បង់ក្តីសុខនោះទៅ តើវាមានប្រយោជន៏អ្វី ដែលទៅរកនៅក្លឹបកន្លែងកំសាន្តផ្សេងៗ ប្រទេសនេះ ប្រទេសនោះ រឺទៅរកពីមនុស្សដទៃ តើក្តីសុខរបស់យើង វាបានបាត់បង់ត្រង់កន្លែងណា? ចម្លើយនោះក៏គឺ យើងបានធ្វើអោយវាបាត់បង់ ចេញពីចិត្តបេះដូងរបស់យើង បានបាត់បង់តែពីក្នុងខ្លួនរបស់យើង ពីចិត្តរបស់យើង។

ដូច្នេះហើយ យើងក៏ត្រូវស្វែងរកក្តីសុខពីចំណុចនោះដែរ គឺក្នុងខ្លួនរបស់យើង។

អានចប់ហើយ តើមិត្តអ្នកអានមានអារម្មណ៏យ៉ាងណា ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ពេលណាមានទុក្ខ ក៏ព្យាយាមស្វែងរកក្តីសុខ ដោយចេញទៅកន្លែងផ្សេងៗដូចគ្នា ប្រសិនថាបើយើងបានដើរលេងក្រៅប្រទេស វាធ្វើអោយមានក្តីសុខ តែពេលត្រលប់មកវិញ យើងក៏ត្រលប់ជាមានក្តីទុក្ខដូចដើម។ អ្នកខ្លះក៏គិតថា ប្រសិនបើយើងមិនប្រកបការងារ វាធ្វើអោយយើងមានក្តីសុខ តែពេលលាឈប់ពីការងារភ្លាម ចុងក្រោយក៏នៅតែមានក្តីទុក្ខដូចដើមដដែល។

ដូចនេះប្រសិនបើយើងចង់បានក្តីសុខពិតយើងត្រូវរកមូលហេតុនៃក្តីទុក្ខអោយឃើញ ហើយមូលហេតុពិតនោះវាគឺចិត្តបេះដូងយើងនេះឯងដែលជាអ្នកបង្កើតវាឡើង រហូតដល់ខ្លួនយើងគ្មានក្តីសុខសោះឡើយ។ ពេលយើងដឹងថាយើងធ្វើអោយក្តីសុខរបស់យើងបាត់បង់ពីខ្លួនយើង យើងគួរតែទៅរកក្តីសុខនោះអោយជួបវិញ ពោលគឺវានៅក្នុងចិត្តបេះដូងទេតើ។

ទៅស្រុក ខែវិច្ឆិកា 15, 2014

Posted by ភារម្យ in ពីនេះពីនោះ, អំពីភារម្យ.
add a comment

ថ្មើរនេះ មនុស្សគ្រប់គ្នាប្រហែលជាកំពុងគេងលង់លក់ស្កប់ស្កល់ ក៏ព្រេាះម៉ោង ១កន្លះយប់ទៅហើយ សល់តែរូបខ្ញុំទេមើលទៅ នៅម៉ង់ៗមុខកុំព្យូទ័រឯការ ម្នាក់ឯង។ មិនដឹងជាមនុស្សចំលែកអ្វីទេខ្ញុំ ឱ្យតែថ្ងៃស្អែក ជាថ្ងៃសំរាក ចូលចិត្តតែ ដំអក់ខ្លួនឯង ឱ្យនៅយប់ៗជ្រៅ។ តែមិនថ្វីទេ ចាំស្អែកចាំគេងសង ខ្ញុំគឺតែងតែចឹង ផ្តល់សេរីភាពឱ្យខ្លួនឯងពេញៗតែម្ដង តែពេលខ្លះសេរីភាពហាក់ហួសដែនកំណត់ ចឹងទៅវាធ្វើឱ្យលំបាកខ្លួនក៏មាន។

ចុងសប្តាហ៍នេះដល់ពេលដែលត្រូវ ផ្តល់រសជាតិឱ្យជីវិតទៀតហើយ ពោលគឺទៅស្រុកកំណើត។ លែងចងលេងចាំអស់ហើយថា ទៅលេងស្រុកចុងក្រោយនៅពេលណា បើចង់ចាំទាល់តាអង្គុយនឹកមួយសន្ទុះធំអីនុះ។ ផ្តល់រស់ជាតិនេះ នែ៎! បើតាមអ្នកសិក្សាបានតិចតួចដូចរូបខ្ញុំ តំណាលថា គឺជាការរួមបញ្ចូលនូវធាតុទាំងឡាយណា ដែលខ្ញុំចូលចិត្ត ឬនិយាយឱ្យខ្លីគឺតាមទំនើងចិត្ត ដូចជាធាតុសេរីភាព ធាតុតន្រ្តី ធាតុអាហារ។ល។ អានឡាក់នឹងឡាក់។ ទៅស្រុកក៏ព្រេាះនិយមន័យមិនសមប្រកប ដែលខ្ញុំឱ្យហ្នឹងហើយ ព្រមនិងហេតុផលខ្លះៗទៀត។

ធាតុសេរីភាព បានប្រាកដតាមកាលវេលាដែលបត់បែនគ្មានដែនកំណត់ ងើបពីគេង ខ្ជិលងើប បើខ្ជិលងើបមានតាគេងត ធុញនឹងដេក ងើបប្រុចទៅបន្ទប់ទឹក ឡើងម៉ូតូធ្លាយដល់ស្រុកឯណេាះ។ សំណួរចោទសួរថា ម៉ោងប៉ុន្មានឱ្យជាក់លាក់ ចម្លើយសូមមើលនិយមន័យធាតុសេរីភាពឡើងវិញបាទ។

ធាតុតន្រ្តី បានប្រាកដតាម ពេលដាក់កាសក្នុងត្រជៀក រួចចុចពាក្យថាលេងលើឧបករណ៍ចាក់តន្រ្តី ខ្ញុំគ្មានយន្តហេាះ កប៉ាល់ រឺឡាន 😀 តែយ៉ាងស្អុយណាស់ ក៏សល់ម៉ូតូមួយគ្រឿង ល្មមតែខ្ញុំអាចច្នៃអារម្មណ៍ខ្ញុំបាន ច្នៃយ៉ាងមិច គឺច្នៃប្រដូចបាន ហាក់ដូចទៅនឹងការជិះយន្តហេាះ ឡាន ។ល។ បានដែរ។ ដាក់កាសបណ្តែតអារម្មណ៍ តាមបទភ្លេង ភ្លេចខ្លួន អុញដល់ស្រុកបាត់ PS : បំរាមខ្លួន : ស្រម៉ៃល្មមៗ កុំបិទភ្នែកប្រយ័ត្ន គ្រេាះថ្នាក់ចរាចរណ៏។

ធាតុអាហារ ធាតុដ៏សំខាន់នេះ បានប្រាកដដល់រាល់វត្ថុទាំងឡាយណា ដែលខ្ញុំបានទំពារលៀបចូលពេាះ បើក្អួតចេញវិញមិនរាប់បញ្ចូល សូមលើករបស់ពីរដែលសំខាន់ មួយស្រា ពីខ្យង (សម្រាប់ទៅស្រុកលើកនេះ)។

ចុងក្រោយទៅស្រុក ក៏ព្រេាះមានលេសទៅចាំផ្ទះកុង កុងឈឺ វះកាត់ទាក់ទងពេាះវៀន ថាលេសក៏ថាបាន ព្រេាះបានទៅ ក្រៀបរស់ ធាតុអាហារ ម្យ៉ាងពូថ្លៃក៏ទៅលេង ចាំអង្កាល់វេលាដ៏មានតម្លៃធ្លាក់ពីលើមេឃមកហើយ ជុំគ្នាហើយកនយើង។

ក្រឡេកមើលនាឡិការ ម៉ោងពីរយប់បាត់ទៅហើយ គិតចូលសំរាកហើយ សុវត្ថិភាពណាថ្ងៃស្អែក ជូនចំពេាះខ្លួនឯង៕

ទឹកឡើងឆ្នាំនេះ… ខែសីហា 22, 2014

Posted by ភារម្យ in ប្រវត្តិខ្ញុំ, ពីនេះពីនោះ, រូបភាព, វិចារណកថា.
add a comment

ទឹកឡើងឆ្នាំនេះ...

ភ្នែកសំលឹងរំពៃមើលផ្ទៃមេឃដ៏ឆ្ងាយសន្លឹម មេឃគង់នៅមានពន្លឺ តាមរយៈឥទ្ធិពលនៃថ្ងៃលិច ដែលរៀបនឹងលិចបាត់ នាដែនដីម្ខាងនៃភូមិខ្ញុំ។ ពពក ពពាក់ពពូន ស្តើងៗ តូចធំ ពោពេញ នាអាកាសា ស្រងូតស្រង៉ាត់ ដូចមនុស្សមានបញ្ហា ដល់ថ្នាក់បក្សីបក្សា ខ្ពើមរអើម ហោះកាត់។ ពន្លឺពណ៌លឿង ដូចស្រាបៀ ចាំងជះ អបដោយបព្វតា ដ៏ឆ្ងាយសន្លឹម។ រុក្ខបៃតង ស្ទើប្រែខ្មៅ ហាក់បីដូចជា ឈរនឹងថ្កល់មិនខ្វល់ ដល់អំណាចខ្យល់បក់រសៀកៗ។

ទឹកទន្លេសរក្បុស ចាក់បំពេញប្រៀប អតីតវាលស្រែប្រាំង ដែលប្រជាអ្នកភូមិ បានច្រូតកាត់រួច រួចទឹកទន្លេនេះ ក៏រង្គោះរង្គើរតិច បញ្ចេញជាស្មានជ្រួញ ប្រដូចបាន នៅផ្ទៃភត្រា នៃបថុជនទាំងឡាយ នាវ័យចាស់ជរា។ វេយោបក់បាត់ រសាត់តិចៗ ប៉ះខ្លួនប្រាណ បណ្តាលកាមារម្មណ៏ ត្រជាក់ព្រឺព្រួច ដាស់អារម្មណ៏អោយអ្នកសរសេរ មានក្តីសោមនស្ស នាបរិយាកាស រដូវទឹកឡើងនេះ។

ទូកតូចចតចោល ដាក់ខ្នង បន្លំខ្លួន ដេកក្នុងទឹកទន្លេ រលកតូចៗ រត់មកប៉ះ បំណងបន្លំប្រឡែងនឹងទូកនេះ តែអនិច្ចាទូកព្រោះមិនងាចកំរើកបាន ត្រឹមនៅមួយកន្លែង ក៏ព្រោះ ឈើវែងមួយដើម បានដោតជាប់ទូក ប្រៀបបានទៅនឹងខ្នោះដៃ រឺគុកច្រវ៉ាក់ ហាមមិនអោយទូកតូចចាកចេញ មានសេរីភាព។​ រំពៃមកជិតៗ ស្មៅស្រែបៃតង ក៏ប្រឹងឈរ ដកករ រអឺត មៀងមើល ស្វាគមន៏ដល់ទឹកទន្លេសរក្បុស ទើបឡើង ក្រោយពីបានបែកគ្មា អស់ជាច្រើនខែមក។

ម៉ូតូកញ្ចាស់មួយគ្រឿង ឈរសំញ៉ែងបង្អូតរៀងយ៉ាងក្លៀវក្លា គឺចង់បង្ហាញថា ទីនេះគឺមានតែរូបខ្លួនម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយពុំខ្វល់ស្បែកជើងនៅក្បែដែលកំពុងស្រងូតស្រង៉ាត់។ ឯស្បែកជើងនេះទៀតសោត ពណ៌សរលាយខៀវមួយគូរ ពិតហាក់ស្រពោន មិនខ្វល់ពីម៉ូតូកញ្ចាស់មែន ព្រោះវាបាត់ម្ចាស់វា យ៉ាងណាក្តី វាក៏មិនឯកា ដោយវាមានគូរ នៅក្បែជិតបង្កើយ។

ភ្នំពេញ ថ្ងៃសុក្រ ២២ សីហា ២០១៤

ពុទ្ធីរម្យ